نمونه گیری

روش نمونه گیری از نمونه های نو (روغن/سوخت/ضدیخ)
نکات ذیل درنمونه گیری از ظروف نممونه های نو می بایست درنظر گرفته شود:
۱- استفاده از ظروف یکبار مصرف و عاری از آلودگی ضروری است.
۲- اطراف محل نمونه گیری (درپوش بشکه و مخزن) قبلاً تمیز شود.
۳- دقت شود هنگام نمونه گیری، آلودگی های محیطی نظیر گرد و خاک یا آب باران و غیره وارد ظروف نمونه نشود.
۴- استفاده از پمپ نمونه گیری بمنظور اطمینان و سهولت در نمونه گیری توصیه می شود.
۵- حجم نمونه روغن نو برای تمامی انواع روغن ها ( موتور، گیربکس، هیدرولیک، . . .) یک و نیم لیتر می باشد.
۶- در خریدهای انبوه روغن، نمونه گیری با استفاده از روش استاندارد MIL-STD-105D مطابق روش و جدول زیر توصیه می شود.
۷- در نمونه گیری از مخازن با حجم بالا ( حدود ۵۰۰۰Lit ) توصیه می شود نمونه از قسمت های بالایی، میانی و کف بطور جداگانه تهیه و بصورت تفکیک شده همراه با کد و علامت گذاری مشخص ارسال گردد.
۸- تکمیل فرم نمونه گیری کنترل کیفیت روغن های نو ضروری می باشد.
۹- علامت گذاری، کد گذاری و .. بر روی بشکه های نمونه گیری شده ضروی میباشد. و لازم است این شماره ها و علائم بر روی نمونه های ارسالی نیز وجود داشته باشد.

 

نمونه گيري روغن از تجهیزات و تکمیل فرم همراه نمونه
مهمترین نکاتی که در ارتباط با نمونه گيري صحيح، باید مورد توجه واقع شود بشرح زير می باشد:

الف) نمونه گيري بايستي يكسان انجام گيرد و عواملي نظير نقطه نمونه گيري و غيره نبايستي در نمونه گيري بعدي تغيير كند.
ب) در موتورهای (دیزل/بنزینی)، نمونه بايستي بلافاصله پس از خاموش نمودن دستگاه گرفته شود. براي آن دسته از سیستمهایی كه روغن آنها از طریق پمپ روغن گردش ندارد (دیفرانسیل وگیربکسهای بدون پمپ و غیره)، بهترين روش اینست که، قبل از نمونه گیری دستگاه مدتی حرکت نماید و بلافاصله پس از توقف نمونه گیری انجام شود. برای دستگاههایی نظیر توربین ها و غیره که نمونه گیری در حال کار دستگاه انجام می شود، طبق دستورالعمل های سازندگان عمل شود.
ج) در سيستم هيدروليك نمونه گيري مي تواند از شير نمونه گيري در مسير فشار يا تانك سيستم انجام شود. در سيستم دنده ها، محل گيج روغن كه به تشتك (كارتل) راه دارد.
ه) براي پيشگيري از آلودگی محیطی نمونه روغن (آب باران، ذرات گرد و غبار معلق در هوا و غیره)، بويژه در شرايط هواي نامناسب، دقت كافي معمول گردد.
ح) نمونه گيري بايستي از حد وسط ارتفاع مخزن روغن انجام شود.

در بيشتر ماشينها نقاط مختلفي براي نمونه برداري روغن وجود دارد. بطور مثال؛ محل گيج روغن يا دريچه ريختن روغن (در برخي از موتورها) محل مناسب خواهد بود.
استفاده از پمپ مخصوص نمونه گيري روغن، امكان برداشتن نمونه را مستقيما” از قسمت مورد نظر به ظرف نمونه فراهم مي نمايد (بدون اينكه هيچگونه آلودگي به داخل ظرف نمونه يا روغن نفوذ نمايد).
ظروف نمونه پلاستيكي یکبار مصرف، با ظرفيت حدود ۳۰ سي سي براي بيشتر سيستمها كافي خواهد بود.
در ارتباط با نمونه های روغن نو و برخی از سیستم های حساس و مهم، نمونه با حجم بیشتری مورد نیاز است که با مشاوره آزمایشگاه معین می گردد.
نمونه ها به همراه فرمهای تکمیلی مربوطه، بایستی در اسرع وقت به آزمایشگاه ارسال شود. ارسال نمونه معمولا از طریق پیک و یا پست های سریع (پیشتاز و غیره) انجام می شود.

 

وسايل و تجهيزات مورد نياز جهت نمونه گيري روغن:
به منظور استاندارد نمودن كار نمونه گيري، وسايل زير مورد نياز مي باشد:

1. کيف مخصوص حمل نمونه روغن
2. پمپ مخصوص نمونه گیری
3. ظرف ويژه نمونه روغن
4. شیلنگ نمونه گيري
5. فرمهاي مخصوص نمونه روغن

 

تکمیل “فرم همراه نمونه ” برای کلیه سیستم های مکانیکی:
پس از تهيه نمونه روغن از قسمتهاي مختلف يكسري اطلاعات جهت تحليل و بررسي دقيق تر نتايج بدست آمده از آناليز روغن مورد نياز مي باشد. اين اطلاعات در فرمهاي همراه نمونه ثبت مي شود.
۱- شماره نمونه : بمنظور شناسائي نمونه هائيكه در هر بسته به آزمايشگاه ارسال مي شود، لازم است نمونه ها شماره شوند. فرضاً اگر در يك بسته ۱۰ نمونه ارسال ميگردد، شماره ۱ تا ۱۰ روي فرم نمونه ها به ترتيب نوشته شود. همين شماره روي بدنه ظرف نمونه نيز منعكس شود.
۲- مالك دستگاه : در اين قسمت نام مشتري ويا مالك دستگاه ذكر شود( شركت یا سازمان).
۳- كد دستگاه : در سازمانها و يا شركت ها بمنظور شناسائي ماشين آلات يا دستگاه ها، شماره يا كد خاصي به آنها اختصاص داده شده است. در رايانه آزمايشگاه نيز جهت ثبت سوابق و اطلاعات مربوطه از همين كد دستگاه استفاده مي شود.
۴- تاریخ نمونه گیری: زمان تهیه نمونه از دستگاه
۵- تاریخ تعویض روغن: زمان آخرین تعویض روغن تجهیز
۶- پروژه/محل کار: محل کار فعلی تجهیز و یا پروژه ای که تجهیز در حال حاضر در آن مشغول به کار است.
۷- کارکرد روغن: کارکرد برحسب مقدار کیلومتر برای روغن ماشین آلات جاده ای و برحسب ساعت برای ماشین آلات غیر جاده ای
۸- سرريز روغن به ليتر : در حد فاصل دو تعويض روغن، بعضاً بدليل كاهش روغن ماشين آلات (روغن ريزي و يا روغن سوزي) ناچاراً در حد نياز به آنها روغن اضافه مي شود. ميزان سرريز روغن در ارزيابي نتايج آزمايش روغن ضروريست(ميزان سرريز روغن از تاريخ تعويض آن تا تاريخ نمونه گيري مد نظر مي باشد).
۹- نام دستگاه : با توجه به بكارگيري مواد مختلف در ساخت قطعات قسمت موتور، گيربكس و … و تنوع دستگاهها، مي بايستي نام و مدل دستگاه مورد نظر با دقت درج گردد(مانند PC220-7).
10- قسمت نمونه گيري : منظور يكي از قسمتهاي: موتور، هیدرولیک، گیربکس، دیفرانسیل، مخزن توربین، مخزن کمپرسور و یا سایر مي باشد.
۱۱- نام نمونه گير : ذكر نام نمونه گير جهت پيگيريهاي بعدي ضروريست.
۱۲- نام دستگاه: ذكر نام دستگاه (مثل: توربین، لودر، کمپرسور و . . . )
۱۳- مدل دستگاه : ذکر مدل دستگاه (مثل: D155-3 ، PC220 و . . . )
۱۴- سازنده دستگاه: نام شرکت سازنده دستگاه (مثل: توگا، کوماتسو و . . . )
۱۵- نام روغن: ذکر نام روغن (مثل: توربو دیزل، الترا دیزل، پارس پایدار و . . .)
۱۶- گرید روغن: (مثل: SAE 15W40. SAE 20W50. ISO 68)
17- تولید کننده روغن: نام شرکت تولید کننده روغن (مثل: ایرانول، بهران و . . .)
۱۸- ظرفیت روغن: ظرفیت کارتل روغن دستگاه
۱۹- کارکرد دستگاه: برابر کارکرد دستگاه (مثل: ۲۵۰۰ ساعت یا ۶۵۰۰۰ کیلومتر)
۲۰- تاریخ آخرین تعمیر اساسی: ذکر آخرین تعمیر اساسی تجهیز
۲۱- روتین نمونه: برای تجهیزات خاص (توربین ها، کمپرسورها و . . . ) روتین نمونه گیری می بایست مشخص شود.
۲۲- توضیحات: در اين قسمت هر توضيح ضروري در مورد دستگاه ذكر می شود.
۲۳- نام نمونه گیر: نام و نام خانوادگی نمونه گیر
۲۴- شماره تماس: ترجیحا شماره موبایل نمونه گیر

تهیه برنامه زمانبندی نمونه گیری از تجهیزات تحت پوشش CM
نمونه گيري روغن و آناليز آن در دستگاه ها عمدتاً به منظور تعيين روند فرسایش، كيفيت/وضعيت روغن و اندازه گيري آلاينده هاي موجود در روغن انجام مي شود. تعیین تناوب نمونه گیری توسط کارشناس CM با توجه به موارد زیر انجام می پذیرد:

۱- ريسك مطمئن (خود را در شرايط سخت و بروز عيوب و توقفهای ناگهاني براي دستگاه قرار ندهيم)
۲- محيط عمليات ماشين نظير؛ گرد و غبار، رطوبت و غيره
۳- وضعيت تجهيزات و امكانات موجود ( قطعات ، مواد مصرفي و لوازم ذخيره )
۴- نگهداري؛ كيفيت عمليات سرويس، نگهداري و تعميرات يك عامل مهم در تعيين فاصله زماني نمونه گيري مي باشد
۵- كيفيت روغن و سوخت؛ بديهي است كه روغن و سوخت با كيفيت پائين بر استهلاك روغن و دستگاه اثر مي گذارد
۶- تجربه اپراتور؛ دانش فني اپراتور در مراقبت و نگهداري موثر دستگاه اثر مستقيم بر برنامه ريزي نمونه گيري دارد
۷- سوابق و نتايج آزمونهاي قبلي/ وضعيت دستگاه

 

ماشین آلات عمرانی و معدنی
رديف	نوع دستگاه	تناوب نمونه گيري نرمال (ساعت / كيلومتر) (Scheduled Oil Sampling) (SOS)
۱	موتورهای دیزل خارج از جاده (ماشین آلات عمرانی/معدنی)	۲۰۰ – ۱۰۰ ساعت
۲	موتور ماشین های جاده ای (اتوبوس/کامیون/کشنده/سواری)	۳۰۰ – ۲۰۰ ساعت / ۱۰ هزار کیلومتر
۳	ديفرانسيل / فاينال درايو / انتقال قدرت	۵۰۰-۷۰۰ ساعت / ۲۰ تا ۳۰ هزار کیلومتر
۴	هیدرولیک	۸۰۰-۱۰۰۰ ساعت / ۳۰ تا ۴۰ هزار کیلومتر