پیام آموزشی ۱۰

دوده يك محصول طبيعي احتراق می‌باشد. طولاني شدن زمان تعويض روغن و يا احتراق ناقص منجر به تجمع غيرعادي دوده می‌شود كه براي روانكار و ماشين مضر است. در سالهاي پيش رو، مطابق الزامات جديد (Europian Petroleum Association, EPA)  براي كنترل دوده و انتشار گاز خنده آور (Nitrous-oxide, NOX) در فضا، بكارگيري روش بازگردش گاز خروجي موتور  (Exhaust gas recirculation, EGR)، منجر به افزايش دوده در روغن محفظه ميل لنگ خواهد شد.

 

محل ورود دوده

دوده به دلايل زير توليد و همراه با گازهای احتراق که از رینگ عبور کرده، وارد روغن می‌شود:

  • تراكم پائين (Low comprssion) – باعث احتراق ناقص و افزايش نرخ توليد دوده می‌شود.
  • بالا بودن نسبت سوخت به هوا (High fuel/air ratio) – ناشي از فشار زياد به موتور، يا محدوديت جريان هوا از فيلتر و يا تنظيمات ناصحيح اختلاط.
  • سرد بودن دماي هوا (Cold air temperatures) – هنگام كار در شرايط فصلي
  • فشار كاری (Lugging) – اعمال بار سنگين و يا كار موتور در دنده سنگين
  • درجا كاركردن زياد (Excessive idling) – طولاني شدن زمان استراحت يا درجا كار كردن موتور و يا كار با دور خيلي پائين

 

 

اثر دوده بر روغن

آثار دوده بر روغن به شرح زير است:

  • كاهش خاصيت متفرق كنندگی (Dispesancy loss) – وقتي ميزان دوده افزايش يابد، با جذب مولكولهاي ماده افزودني متفرق كننده، خاصيت متفرق كنندگي به سرعت از بین رفته و باعث از كار افتادگي زودرس روغن می‌شود.
  • از دست دهی خاصيت ضد فرسايش (Anti wear performance loss) – دوده روي سطح مولكولهاي افزودني ضد فرسايش، جذب شده و باعث می‌شود آنها براي حفاظت از قطعات ماشين در دسترس نباشند.
  • افزايش گرانروی (Increased viscosity) – دوده معلق در روغن، گرانروي را افزايش می‌دهد كه باعث افزايش دما و كندتر شدن جريان روانكاری در قسمتهاي مختلف ماشين می‌شود.

 

 

اثر دوده بر ماشين

دوده از راههاي زير بر ماشين اثر می‌گذارد:

  • بسته شدن فيلتر
  • افزايش فرسايش تراشه ای
  • تشكيل رسوب، لجن و بسته شدن مسيرهای روغن رسانی

 

 

كنترل آلودگی دوده

ورود دوده بايستی از طریق تدبير و بررسی چگونگی فرايند احتراق موتور و علل ورود آن كنترل شود. وقتي دوده روغن را آلوده نمود، براي رفع آن، كار زيادي نمي توان انجام داد. توفيقات محدودی براي رفع دوده از روغن از طريق كاهش جريان، فيلترهاي با منافذ ظریف و روش گريز از مركز، گزارش شده است.